به نقل از «آنا»

ایروانی: آماده از سرگیری مذاکرات برای احیای برجام هستیم

تاریخ انتشار: ۱۶ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۵۷۲۴۲

به گزارش گروه جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا، امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت  با بیان اینکه می‌خواهم موضع خود را به صراحت و برای ثبت در رابطه با شرکت نماینده اوکراین در نشست امروز که در دستورکار منع اشاعه، به ویژه با تمرکز بر اجرای برجام برگزار می‌شود، اعلام کنیم، گفت: ما شدیداً به دعوت ریاست شورا برای یک کشور عضو که ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با موضوع دستور جلسه این جلسه ندارد، مخالفیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: ما این اقدام را نه سازنده و نه با حسن نیت می‌دانیم. در عوض، به نظر می‌رسد که این تلاشی بدبینانه برای منحرف کردن توجه از موضوع مبرم در دست، یعنی اجرای برجام و عدم پایبندی و قصور برخی از طرف‌های غربی در انجام تعهدات خود تحت این توافق است.

نماینده دائم ایران در سازمان ملل گفت: اجازه دهید واضح بگویم، این نشست و قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) مطلقاً هیچ ارتباطی با بحران اوکراین ندارد. دعوت از نماینده اوکراین برای این نشست نشان دهنده سوءاستفاده از فرآیند و جایگاه ریاست شورا است که در خدمت اهداف سیاسی برخی از کشورها می‌باشد. علاوه بر این، این اقدام آشکارا با رویه‌های تثبیت شده شورا و آئین کار موقت داخلی آن در تعارض است و با اصول مندرج در منشور ملل متحد مغایر است.

با صبر و حوصله منتظر شواهد ادعایی اوکراین بوده‌ایم

ایروانی با بیان اینکه ایران قاطعانه اتهامات بی اساس اوکراین را رد می‌کند، خاطرنشان کرد: ایران موضع بیطرفانه خود را در قبال درگیری اوکراین حفظ کرده است. ما با صبر و حوصله منتظر شواهد ادعایی از اوکراین، پس از دیدار مقدماتی بین کارشناسان ایرانی و اوکراینی بوده‌ایم. با این حال، استفاده از به اصطلاح «سند» متشکل از عکس‌های متناقض و اطلاعات «منبع باز» مشکوک، و سوءاستفاده از رویه‌های سازمان ملل برای انتشار آن به عنوان شواهدی از تخلفات ادعایی، همانطور که توسط اوکراین و بریتانیا انجام شده است، غیرحرفه‌ای، فریبکارانه و غیرسازنده است.

حضور اوکراین را در این نشست به رسمیت نمی‌شناسیم

این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: مجدداً تصریح می‌کنم که درخواست مکرر دبیرخانه برای انجام به اصطلاح تحقیقات فاقد مبنای قانونی است. نه قطعنامه ۲۲۳۱ و نه یادداشت مربوطه رئیس شورای امنیت (S/۲۰۱۶/۴۴) اجازه چنین مأموریت غیرقانونی را می‌دهد. هرگونه یافته یا نتیجه گیری دبیرخانه منتج از چنین فعالیت‌های غیرقانونی بی اعتبار است.

وی گفت: کاملاً مشهود است که برخی کشورها عمداً تلاش می‌کنند توجه جامعه بین‌المللی را از دلایل اصلی وضعیت فعلی مربوط به اجرای برجام و نقض مداوم قطعنامه ۲۲۳۱ توسط آمریکا از زمان خروج غیرقانونی این کشور از توافق در سال ۲۰۱۸ منحرف کنند. در نتیجه، ما قاطعانه اعلام می‌کنیم که حضور اوکراین را در این نشست به رسمیت نمی‌شناسیم و قصد نداریم به اتهامات بی‌اساس و تکراری نماینده اوکراین یا برخی از کشورهای عضو شورا علیه کشورم در این نشست بپردازم.

برخی از اعضای شورا تصمیم گرفته‌اند دلایل اصلی چالش‌های مرتبط با برجام را نادیده بگیرند

وی پس از آن به موضوع اجرای برجام پرداخت و افزود: می‌خواهم با بیانی از دبیرکل در گزارش اخیرش شروع کنم که برجام را «بهترین گزینه موجود» توصیف می‌کند. در واقع همین هم است. به همین دلیل است که امروز اعضای شورا بدون هیچگونه تزلزلی بر حمایت قاطع خود از احیای برجام تاکید می‌کنند و اجرای کامل آن از سوی همه طرف‌ها را به عنوان تنها اقدام عملی می‌خواهند. ما بر این عقیده هستیم که اگرچه برجام ممکن است بی عیب و نقص و بی عیب نبوده باشد، اما بدون شک با توجه به شرایط موجود، قابل اجراترین گزینه در آن زمان بوده و همچنان بهترین و ارزشمندترین گزینه در بین گزینه‌های موجود است.

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل اضافه کرد: متأسفانه برخی از اعضای شورا، به ویژه آمریکا، تصمیم گرفته‌اند چشم خود را بر روی واقعیت ببندند و دلایل اصلی چالش‌های مرتبط با برجام را نادیده بگیرند. این کشورها در رفتاری ریاکارانه، بدون در نظر گرفتن کوتاهی و قصور خود در اجرای تعهداتشان، ایران را سرزنش و متهم می‌کنند.

همچنان برای از سرگیری مذاکرات آماده هستیم

ایروانی افزود: اگر یکی از طرف‌ها را باید مسؤول وضعیت کنونی برجام مقصر دانست آن کشور آمریکا، به دلیل خروج غیرقانونی یکجانبه سال ۲۰۱۸ از آن و اعمال مجدد تمامی تحریم‌های خود علیه ایران بر اساس «سیاست بدنام فشار حداکثری» و در عین حال شکست‌خورده‌اش است. به همین ترتیب، سه کشور اروپایی عضو برجام و اتحادیه اروپا نیز به دلیل عدم اجرای قابل توجه تعهدات قانونی صریح خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ مقصر هستند. از آن زمان به بعد، آمریکا صراحتاً و با قلدری همه کشورهای دیگر عضو سازمان ملل را مجبور به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ یا مجازات شدید کرده است. این رفتار قلدرمابانه توسط یکی از اعضای دائمی این شورا بی سابقه است.

وی با بیان اینکه در پاسخ به این موارد عدم پایبندی قابل توجه، ایران هیچ گزینه دیگری جز اتخاذ برخی اقدامات جبرانی در اعمال حقوق خود بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام نداشت،اظهار کرد:  هدف ایران صرفاً بازگرداندن تعادل ظریف در تعهدات متقابل تحت توافق بود. امروز برخی از اعضای شورا تلاش کردند جای قربانی و مقصر را تغییر دهند و به اقدامات اصلاحی ایران اشاره کردند که گویی ایران طرفی است که از برجام خارج شده است.

نماینده دائم ایران در سازمان ملل تاکید کرد: انجام اقدامات جبرانی حق صریح ماست و برخلاف اقدامات غیرقانونی آمریکا که پیامدهای جبران ناپذیری دارد، به محض برداشته شدن تحریم‌ها به شیوه‌ای قابل راستی آزمایی، همه اقدامات ما برگشت پذیر است.

ایروانی گفت: علاوه بر این، مذاکرات وین نه به دلیل ایران، بلکه به دلیل فقدان اراده سیاسی از سوی ایالات متحده و سه کشور اروپایی از جمله برای ملاحظات سیاسی داخلی آنها متوقف شده است. ما همچنان برای از سرگیری مذاکرات آماده هستیم، در صورتی که طرف‌های دیگر نیز آماده انجام همین کار باشند.

وی افزود: در حالی که ایران کاملاً به تعهدات خود تحت معاهده منع اشاعه و توافق پادمان خود با آژانس متعهد است و به همکاری خود با آژانس ادامه می‌دهد، برخی ادعاها علیه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران که بدیهی است بر اساس اطلاعات نادرست منتشر شده توسط رژیم اسرائیل است، هیچ هدفی جز اعمال فشار سیاسی بر ایران ندارند که آن هم به جایی نمی‌رسد.

پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه مسائل پادمانی حاصل شده

نماینده ایران در سازمان ملل خاطرنشان کرد: ایران در استفاده از حقوق مسلم خود و متعهد به تعهدات بین‌المللی خود، کاملاً مصمم است که فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز خود، از جمله غنی‌سازی در سطوح مختلف مورد نیاز، تحت نظارت و راستی‌آزمایی آژانس را با قدرت دنبال کند. برنامه هسته‌ای ایران به طور مداوم توسط «قوی‌ترین» نظارت و راستی آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد بررسی قرار گرفته است - همانطور که بارها توسط مدیرکل آژانس اعلام شده است.

ایروانی افزود: اقدامات داوطلبانه اخیر ما، در اجرای بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۴ مارس ۲۰۲۳، برای اطمینان از تداوم دانش آژانس از طریق نصب دوربین‌های نظارتی در کارگاه‌های تولید سانتریفیوژ، در واقع گواهی بر ادامه همکاری سازنده ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و همچنین تعهد ما به شفافیت است.

وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این، آژانس اخیراً توضیح ایران را در مورد اورانیوم بسیار غنی شده از چند ذره حاوی اورانیوم ۲۳۵ تا ۸۳.۷ درصد که در یک مکان کشف شده است، رضایت بخش دانسته است، بدون اینکه سوال دیگری در این مورد وجود داشته باشد. به این ترتیب، پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه مسائل پادمانی حاصل شده است و همانطور که آژانس اخیراً تأیید کرده است، نگرانی‌ها در مورد ذرات اورانیوم ضعیف شده در یک مکان به طور مؤثر برطرف شده است.

نماینده دائم ایران در سازمان ملل  گفت: به جای تکرار طوطی وار اطلاعات نادرست و بی اساس رژیم اسرائیل در مورد برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران توسط برخی از اعضای شورا، از آنها انتظار می‌رود که امروز به اندازه کافی شجاعت داشته باشند و نتایج مثبت همکاری سازنده ما با آژانس را به درستی تصدیق کنند.

قطعنامه ۲۲۳۱ هیچ اشاره‌ای به مسائل منطقه‌ای ندارد

ایروانی همچنین در نشست شورای امنیت خاطرنشان کرد: با توجه به حوزه و صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ و اینکه قطعنامه هیچ اشاره‌ای به مسائل منطقه‌ای ندارد، هرگونه اشاره به موضوعات منطقه‌ای سوءاستفاده از فرآیند است. ایران متعهد به حفظ صلح و امنیت منطقه از طریق مشارکت فعال همه کشورهای منطقه بر اساس احترام کامل به قوانین بین‌المللی، احترام متقابل، حسن همجواری، همکاری و گفت‌وگو است.

وی افزود: بدیهی است که طرح مسائل منطقه‌ای توسط برخی از اعضای شورا تنها با هدف منحرف کردن توجهات از استقرار گسترده نظامی خود در منطقه و همچنین انتقال لجام گسیخته تسلیحات بسیار پیشرفته خود به برخی از کشورهای منطقه و مهم‌تر از همه برای سرپوش گذاشتن بر جنایات و اقدامات بی ثبات کننده رژیم اسرائیل که سلاح مخفی برنامه‌های کشتار جمعی و ماجراجویی نظامی آن همچنان صلح و امنیت منطقه ما و فراتر از آن را تهدید می‌کند، است.

گزارش دبیرکل درباره نقض عمده و سیستماتیک آمریکا و سه کشور اروپایی سکوت کرده

نماینده دائم ایران در سازمان ملل اظهار کرد: در حالی که ملاحظات کامل ما در مورد گزارش دبیرکل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ در نامه مورخ ۳ ژوئیه ۲۰۲۳ من به او موجود است، با این وجود، من می‌خواهم چند نکته مطرح کنم. این گزارش بار دیگر نتوانسته است به دلایل اصلی وضعیت کنونی برجام، یعنی خروج آمریکا از آن رسیدگی کند. همچنین در مورد نقض عمده و سیستماتیک آمریکا و سه کشور اروپایی از تعهدات قانونی صریح آنها تحت قطعنامه ۲۲۳۱ سکوت کرده است.

ایروانی گفت: دخالت دبیرخانه در به اصطلاح «تحقیق» برای «بررسی» ادعایی نقض قطعنامه به وضوح فراتر از وظایفی است که شورا از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ و تبصره S/۲۰۱۶/۴۴ رئیس شورا به آن واگذار کرده است. بر اساس این دو سند، دبیرخانه هیچ گونه وظیفه‌ای برای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به جز ارائه «پشتیبانی اداری» از کار شورای امنیت ندارد. بنابراین، این فعالیت‌های فراقانونی دبیرخانه غیرقابل قبول است و باید از آن خودداری شود.

برنامه‌های فضایی و موشکی ایران خارج از حوزه یا صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ است

وی افزود: من باید مجدداً این موضع ثابت ایران مورد تاکید قرار دهم که برنامه‌های فضایی و موشکی ایران خارج از حوزه یا صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ است.

نماینده دائم ایران در سازمان ملل در خاتمه مجدداً تأکید کرد که فشار، ارعاب و رویارویی بی‌اثر است و افزود: اگر ایالات متحده و سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا اراده سیاسی واقعی از خود نشان دهند، مقابله با چالش‌های کنونی برجام در دسترس است. ما به نوبه خود آماده هستیم تا مذاکرات را در اولین فرصت برای بازگرداندن برجام و اطمینان از اجرای کامل آن توسط همه از سر بگیریم.

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: سعید ایروانی سازمان ملل متحد جنگ اوکراین برجام نماینده دائم ایران در سازمان ملل برخی از اعضای شورا سه کشور اروپایی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت اجرای برجام دلایل اصلی بین المللی قابل توجه منطقه ای بر اساس هسته ای طرف ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۵۷۲۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عضو مجمع تشخیص: برجام و FATF همچنان در اولویت است / نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود

روزنامه هم میهن نوشت: در پی درگیری نظامی اخیر میان ایران و اسرائیل، پس از هدف قرار گرفتن کنسول‌گری ایران در دمشق و پاسخ نظامی ایران به این اقدام و اقدام نظامی بعدی در اصفهان که به اسرائیل منتسب شد، به نظر می‌رسد که وضعیت درگیری مستقیم نظامی بین دو کشور پایان یافته‌است.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان پس از فاز نظامی، اکنون نوبت به فاز دیپلماسی رسیده‌است تا جمهوری اسلامی بتواند ضمن بهره‌برداری از نمایش قدرت خود در منطقه، جلوی آسیب رسیدن به منافع کشور و افزایش فشارهای بین‌المللی را بگیرد.

سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در این شرایط دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید به‌شدت فعال‌تر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، به‌دنبال خنثی کردن تلاش‌های حامیان اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد. این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شده‌است که استمرار تحریم‌های گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.

 

در ادامه متن کامل گفت‌وگوی «هم‌میهن» را با سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاون پیشین وزارت امور خارجه مطالعه می‌کنید.

*به نظر می‌رسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیده‌است. فکر می‌کنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟

شرایط به‌گونه‌ای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفته‌است. الان شرایطی پدید آمده‌است که باید فعالیت‌های جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف آغاز شود. حامیان اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی می‌کنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.

این کشورها و نهادها به‌هیچ‌وجه نگران حمله اسرائیل به کنسول‌گری ایران در دمشق نبودند، اما حالا به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آنها شده‌است. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده‌ و این کشورها قصد دارند به‌دنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشته‌باشیم تا بتوانیم اقدام‌هایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.

در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطل‌مانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حل‌وفصل نشود، ما از تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.

*فکر می‌کنید با تحولات اخیر آیا آمریکایی‌ها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟

الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکایی‌ها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شده‌است که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیده‌نشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.

در این زمینه به نظر می‌رسد که انگیزه‌های ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقه‌ای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفت‌وگو در این مورد فرا نرسیده‌باشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.

الان اولویت‌های مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شده‌است و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرف‌های باقی‌مانده در برجام برای اجرای احکام معطل‌مانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.

برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیت‌های دیپلمات‌های باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هسته‌ای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هسته‌ای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.

*ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ غزه چیست؟

این سوال خیلی کلی است و نمی‌توان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بین‌المللی کشور را در همه حوزه‌ها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.

در عین حال باید در حوزه‌های دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانه‌تر عمل کند. مهم‌ترین مسئله این است که باید از این محدودیت‌هایی که برای سیاست خارجی ایجاد شده‌است، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.

اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرت‌های دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینه‌ها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.

*بعضی از کارشناسان معتقدند که بعد از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل ممکن است این تصور در بین کشورهای همسایه به‌خصوص کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس ایجاد شود که قدرت نظامی و قدرت موشکی و پهپادی ایران را تهدیدی برای خودشان تلقی کنند. فکر می‌کنید آیا ممکن است بتوان سازوکاری ایجاد کرد که به این کشورها نشان داد ایران تهدیدی برای کشورهای همسایه و منطقه محسوب نمی‌شود؟

بخشی از این تصورات ناشی از تبلیغات است. کشورهای منطقه به خوبی می‌دانند که تاریخ ایران نشان داده‌است که ایران هرگز در سده‌های اخیر تهاجمی وارد یک درگیری و بحران نشده‌است. ایران اگر مورد حمله نظامی واقع شده‌باشد از خود دفاع می‌کند، این موضوع را در قضیه عراق شاهد بودیم و اخیراً هم در مقابل تعرض نظامی اسرائیل به کنسول‌گری ایران در دمشق مشاهده کردیم. ولی ایران هرگز تهدیدی برای همسایگانش نبوده است. ایران همواره دعوت کرده‌است که سازوکار امنیتی مشترکی برای تضمین امنیت کشورهای همسایه ایجاد شود.

الان هم دستگاه دیپلماسی ایران باید فعال‌تر از گذشته تلاش کند تا به همسایگان نشان دهد که اگر ایران یک نیروی نظامی قوی دارد، اگر توان موشکی و پهپادی دارد، این ظرفیت‌ها می‌تواند در راستای تامین امنیت منطقه به کار رود. این تز کلی ایران که امنیت منطقه باید توسط کشورهای منطقه تامین شود، می‌شود با دیپلماسی فعال و تعامل با کشورهای همسایه و دولت‌های جنوب خلیج‌فارس، آنها را به این نتیجه برسانیم که باید سازوکار امنیت جمعی در منطقه ایجاد شود و آنها را قانع کنیم که نیازی به حضور نیروهای خارج از منطقه نیست و کشورها خودشان می‌توانند امنیت منطقه را تامین کنند.

*در منطقه غرب آسیا ایران و اسرائیل چهار دهه است که با هم خصومت دارند. این منازعه برای نخستین بار در طول هفته‌های گذشته ماهیت مستقیم و رودررو پیدا کرد. فکر می‌کنید آیا امکان تکرار این منازعه مستقیم و تبدیل شدن آن به یک جنگ تمام‌عیار وجود داشته‌باشد؟

آینده منازعه ایران و اسرائیل بستگی به عملکرد طرف مقابل دارد. ایران در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از آغاز جنگ غزه نشان داده‌بود که صبر استراتژیک در پیش گرفته‌است. اسرائیل به شیوه‌ای عمل کرد که ایران استراتژی‌اش را کنار گذاشت و وادار کرد وارد حالت تهاجمی شود. اگر اسرائیل اشتباه قبلی خود را تکرار کند، طبیعی است که مورد حمله ایران واقع خواهد شد. به اعتقاد من آینده این رویارویی کاملاً به عملکرد طرف مقابل بستگی دارد.

*عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلی‌ها نسبت به عملکردشان در آینده محتاط‌تر شوند؟

بسیار مؤثر بود. اسرائیلی‌ها باور نمی‌کردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آنها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کرده‌بود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمک‌های گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار می‌دادند.

قدرت‌های جهانی پذیرفته‌بودند که موجودیت اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویت‌های اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شده‌بود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا یاد می‌شد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشک‌های عراق به سمت اسرائیل، هیچ حمله‌ای به اسرائیل نشده‌بود و اسرائیل تصور می‌کرد که سازوکار بازدارندگی‌اش صددرصد موفق بوده‌است.

برای کل قدرت‌های جهانی، به‌ویژه آمریکا جا افتاده‌بود که اسرائیل باید از لحاظ نظامی و به‌خصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قوی‌تر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاش‌ها بی‌فایده بوده و اسرائیل ضربه‌پذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.

*مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشک‌ها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیل‌گران این موضوع را مطرح کرده‌اند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقه‌ای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیک‌تر شده‌اند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟

منازعه‌ای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیت‌های کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشک‌های ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشان‌دهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بی‌اثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.

بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.

ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمی‌توان پیش‌بینی کرد؛ به‌خصوص اینکه کشورهای منطقه هم می‌دانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آنها هم‌سرنوشت کنند. همانگونه که در سال‌های گذشته مشاهده کرده‌ایم، همه سیاست‌های آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.

*بعد از آغاز جنگ غزه گفته ‌می‌شد که عربستان از فرآیند عادی‌سازی روابط با اسرائیل دور شده‌است. با توجه به تحولاتی که در ۶ ماه گذشته رخ داده‌است، تصور می‌کنید ریاض تا چه اندازه امکان دارد به فرآیند عادی‌سازی با اسرائیل بازگردد؟

تجدید رابطه ایران با عربستان نشان‌دهنده تغییراتی در سیاست خارجی ریاض بود. از طرف دیگر برخی واکنش‌هایی که حکومت عربستان سعودی نسبت به عملکرد آمریکا نشان داد، مشخص کرد که سران این کشور دیگر مانند گذشته به صورت صددرصد پیرو آمریکا نیستند. در عربستان تصور غلطی ایجاد شده‌بود که اگر این کشور دنبال توسعه اقتصادی و فناوری است، باید با اسرائیل که یک قدرت اثرگذار در آمریکا و کشورهای غربی محسوب می‌شود، رابطه‌ای دوستانه برقرار کند. اما فکر می‌کنم ریاض اکنون به این نتیجه رسیده‌است که تحلیلی که در گذشته داشتند، درست نبوده و می‌توانند بدون رابطه با اسرائیل توسعه اقتصادی داشته‌باشند و می‌توانند مطمئن باشند که کشورهای منطقه ظرفیت کافی برای تامین امنیت منطقه دارند.

نکته بسیار مهم این است که افکار عمومی کشورهای عربی به صورت جدی با توسعه روابط با اسرائیل مخالف هستند. مردم عرب و مردم مسلمان با اسرائیل مخالف هستند و حاضر به پذیرش این رژیم نیستند. این دولت‌های عربی هستند که به سمت عادی‌سازی روابط با اسرائیل حرکت می‌کنند. با توجه به وقایعی که در شش ماه گذشته رخ داد و جنایاتی که اسرائیل در غزه مرتکب شد، قتل‌عام بیش از ۳۴ هزار نفر که اکثریت آنها کودکان و زنان هستند، گورهای دست‌جمعی که در بیمارستان‌ها کشف می‌شوند، بمباران مدارس، بیمارستان‌ها و خانه‌های شخصی و قحطی گسترده در غزه؛ همه‌ی اینها باعث شده‌است که زمینه عادی‌سازی روابط با اسرائیل در کشورهای عربی، دست‌کم در افکار عمومی کاملاً از بین برود.

اگر دولت‌های عربی دست‌کم تا زمانی که جنگ غزه در خاطره ملت‌ها زنده است بخواهند اقدامی در راستای عادی‌سازی روابط و دوستی با اسرائیل انجام دهند، درون کشورهایشان با افکار عمومی دچار مشکل خواهند شد. احتمال اینکه فرآیند عادی‌سازی روابط با اسرائیل ادامه پیدا کند، بسیار کمتر از گذشته شده‌است.

*بعد از پاسخ ایران به اسرائیل، رئیس‌جمهور آمریکا گفت که می‌خواهد جبهه متحدی را برای فشار و تحریم علیه ایران ایجاد کند. در نشست سران گروه ۷ و وزرای خارجه اتحادیه اروپا هم شاهد بودیم که دولت‌های غربی تصمیم خود را برای توسعه دایره تحریم‌ها علیه ایران اعلام کردند. چه کاری از دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی برای جلوگیری از توسعه و افزایش تحریم‌ها بر می‌آید؟

من باید یک نکته را تذکر بدهم. تمام شعارهای انسان‌دوستانه و بشردوستانه‌ای که غربی‌ها مطرح می‌کنند و آن را ناشی از ایدئولوژی لیبرالیسم می‌دانند، شعارهایی مثل آزادی، دموکراسی، حقوق‌بشر، رعایت حقوق زنان و کودکان، عدم استفاده از خشونت، حل اختلاف‌های بین‌المللی بر مبنای دیپلماسی، نظم جهانی مبتنی بر قانون و امثال اینها، همه این شعارها وقتی نوبت به اسرائیل می‌رسد، از یاد برده می‌شود.

جنایتی نمانده است که اسرائیل انجام نداده‌باشد و کشورهای غربی به‌‌رغم همه شعارهایشان به آن بی‌توجهی نکرده‌باشند. اسرائیل کل منطقه غزه را شش ماه است که مستمراً هوایی و زمینی بمباران می‌کند و نسل‌کشی گسترده‌ای را آغاز کرده‌است. در این شرایط کشورهای غربی همچنان از اسرائیل حمایت می‌کنند. یعنی تمام ادعاهایی که در مورد حقوق بشر و دموکراسی مطرح می‌کنند، دروغ است.

من فکر می‌کنم بیش از اینکه اسرائیل در این جنگ شکست خورده ‌باشد، فرهنگ و ایدئولوژی غرب شکست خورده ‌است و نشان داده‌ تمام حرف‌هایی که می‌زنند، دروغ است و واقعیت ندارد. یکی از نتایج مهم جنگ غزه و بحرانی که بین ایران و اسرائیل پدید آمد، شکست ادعاهای بشردوستانه غرب بود. وقتی اسرائیل مرکز دیپلماتیک ایران را هدف قرار داد، هیچ واکنشی نشان ندادند، اما وقتی ایران به جنایت اسرائیل عکس‌العمل نشان داد، شروع می‌کنند به محکوم کردن و افزایش فشار و تحریم.

اینها استانداردهای دوگانه‌ای است که در قبال کشورها دارند. در قبال این نوع عملکرد، ایران باید تمام تلاش‌اش را به کار بگیرد تا این رویه را متوقف کند و اجازه ندهد که میان کشورهایی که قصد دارند در همراهی با اسرائیل، ایران را تحت فشار قرار دهند، اجماع ایجاد شود. ایران باید به صورت جدی وارد فعالیت شود و با کشورهای منطقه و جهان وارد مذاکره شود. احیای برجام قطعاً یکی از بهترین راه‌های مقابله با افزایش فشار بین‌المللی است. ایران باید از منحصر کردن سیاست خارجی به چین و روسیه دست بکشد و بعد فعالیت سیاست خارجی‌اش را گسترش دهد.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: کیهان علیه برجام و FATF / این همه موفقیت را نمی بینید یا نمی خواهید ببینید؟! قوانين و محدوديت‌هاي" FATF " كاغذ پاره نيست